Overweeg jij om voor een kindje te gaan via eiceldonatie en/of spermadonatie?
Die keuze is “BIG”! Er spelen een heleboel verschillende deelvragen, waaronder deze: kies ik voor een anonieme, een identificeerbare of een bekende donor?
In België is anonieme donorconceptie- in tegenstelling tot Nederland waar dit al van in 2004 net verbodén is- nog altijd “de norm”. Dit betekent dat de identiteit van de donor(n) nooit gekend zal zijn, noch voor jou, noch voor je kind.
Het medische fertiliteitscircuit volgt hiermee de richting die de Belgische wet op de medisch begeleide voortplanting oplegt. En daar wringt het schoentje bij heel wat mensen. Ik hoor het heel vaak: “Maar ik wil eigenlijk helemaal geen anonieme donor(en).” Sommige vinden dit zo fundamenteel dat ze het gevoel hebben vast te lopen in hun beslissing.
Hoe is dat bij jou? Hoe voelt anonieme donorconceptie voor jou? Wat trekt jou erin aan? Wat vind je lastig? Hoe doorslaggevend is dit voor jou?
Laat ons eens even kijken vanuit verschillende perspectieven.
Vanuit het perspectief van je toekomstige kindje zal er inderdaad altijd een stukje van zijn/ haar identiteit zijn dat ontbreekt. Zal dat mijn kind geen “schade” toebrengen”, vraag je je misschien af? Heeft hij/ zij dan eigenlijk niet het recht om dat stukje te kennen, mag ik dat recht ontnemen?…
Vanuit het perspectief van jezelf als toekomstige ouder kan je het gevoel krijgen dat je geen controle hebt over de zaak. Je geeft de regie uit handen: iemand anders kiest voor jou een donor uit en je zal nooit weten wie het is. Die onbekende factor kan best eng aanvoelen voor jou. Bovendien kan je met een schuldgevoel worstelen: mag ik dit wel doen?
En dan zijn er vaak nog de vragen: ga ik dit later aan mijn kind vertellen en zo ja, hoe en wanneer? Kortom: je voelt je onrustig en onzeker. En je beseft dat je je leven lang geconfronteerd zal worden met deze keuze: niks staat zo dicht bij je als je eigen kind. Anderzijds kan het als ouder- daar mag je ook gerust eerlijk over zijn- mogelijk als “veilig” voelen dat er veel minder kans is dat de donor ooit een plek gaat opeisen in jouw gezinnetje.
Dus, wat nu? Binnen het scenario “donorconceptie” bestaan er drie deelscenario’s als het aspect anoniem wringt:
1.Bekende donor
Een bekende donor is iemand die je ként (dat dacht je wellicht al, deuh…;-)). Iemand uit je omgeving of iemand die je via het internet of een speeddate ontmoet. Alleszins, je kent de identiteit van de donor van in het begin.
De Belgische wet op de medisch begeleide voortplanting laat deze vorm van donorconceptie ook toe. Je kan hiervoor dus terecht in- niet alle, maar wel een heel aantal- Belgische klinieken.
Kijken we weer even vanuit het kindperspectief. Je kind kan van in het prille begin ingelicht worden over zijn afstamming en de donor kan eventueel ook een rol spelen in het leven van je kind.
Vanuit jouw perspectief als toekomstige ouder dan. Jij kiest zelf de donor en hebt hiermee de touwtjes in handen. Anderzijds: je gaat een levenslang engagement met iemand aan en dat is niet niks. Er zijn tig zaken waarover je vooraf duidelijke afspraken moet maken (de conceptie, de zwangerschap, de geboorte, de betrokkenheid van de donor in het leven van het kind, jullie relatie onderling, de betrokkenheid van de omgeving van de donor,…). Ga je via een fertiliteitscentrum of niet (voor een spermadonor dan, want bij een eiceldonor spreekt dit voor zich), wat zijn de voor- en nadelen? En kan die bekende donor ooit het ouderschap opeisen?…
2.Open profiel donor
Bij een open profiel donor of identificeerbare donor- via een spermabank en/of fertiliteitskliniek- kan je kind zelf de identiteit van de donor achterhalen als het een tiener is (16 of 18 jaar ngl. het land).
Maar….-even terug naar het begin van dit blogartikel- de Belgische wet op de medisch begeleide voortplanting heeft de kaart getrokken van anoniem en voorziet dus géén open profiel donoren. In bepaalde andere landen van Europa is dit wel mogelijk. Dit is één van redenen waarom wensouders over de landsgrenzen gaan.
Gekeken vanuit het kindperspectief, is het zo dat je kind dus wel degelijk de identiteit van de donor kan achterhalen, niet onmiddellijk maar wel op een vastgelegd moment. Er is anderzijds natuurlijk geen absolute garantie dat de donor effectief contact zal willen op dat moment. Dat blijft een ietwat onzekere factor in het verhaal.
De mate waarin jij als toekomstige ouder het keuzeproces over de donor in handen hebt, varieert sterk. In sommige landen is er met name de mogelijkheid om zelf de donor te kiezen, in andere landen is dat niet mogelijk. Daar waar je niet rechtstreeks kan kiezen kan je mogelijk wel zelf een aantal criteria aangeven, ook daar zit variatie op.
3.Toch anoniem
Het kan zijn dat je op basis van allerlei overwegingen uiteindelijk toch weer uitkomt bij anoniem. In dat geval kunnen volgende overwegingen mogelijk wel “helpen”:
- Anoniem betekent op termijn niet noodzakelijk anoniem. De anonimiteit van de donor is op langere termijn mogelijk niet realistisch . Denk maar aan opkomst van DNA- databanken. Het blijft voor je kind anderzijds natuurlijk moeilijker om zijn afkomst te achterhalen, daar moeten we niet onnozel over doen.
- Er zijn landen waar in het geval van anoniem toch info wordt vrijgegeven over de donor. Niet identificeerbare info dan (bv. het land van herkomst van de donor, opleiding, beroep, interesses,…). Dit is niet het geval in België maar wel in een aantal andere landen met anonieme donorconceptie.
- Je hebt als ouder sowieso voor een belangrijk stuk in de hand hoe dit donorverhaal-ook al is het anoniem- voor jou kind zal zijn. Vraag jezelf af hoe jij je zelf voelt bij dit verhaal. Welke twijfels en angsten heb jij nog weg te werken omdat je ze niet wil doorgeven aan je kind? En op welke manier ga jij de donor- al dan niet anoniem- een plek geven in het verhaal van je kind?
Ik merk vaak dat anoniem wordt afgeschilderd als “zwart” en bekend als “wit”. Ik zou eerder zeggen dat het eerder verschillende tinten grijs zijn.
Persoonlijk ben ik absolute voorstander van het inschrijven van identificeerbare donoren in de Belgische wetgeving. Zeker en vast!
Anderzijds vraagt elk deelscenario voel- en denkwerk van jou, want overal zitten er wel mogelijke valkuilen.
Het donorprofiel, is een aspect dat ook aan bod kan komen in mijn coachingtraject
Het is essentieel dat je keuzes maakt die volledig kloppen voor jou, dat je niet meegaat in opties die niet goed aanvoelen, en dat je binnen het (internationale) fertiliteitscircuit jouw eigen pad kiest, dat helemaal juist voelt. Alleen dan kun je in die hoge energie komen waarin je weer enthousiast en positief naar je kinderwens kijkt en vol vertrouwen de toekomst tegemoet treedt. Dit is dé sleutel om je zwangerschapskansen te maximaliseren.
We zijn begrijpelijkerwijs zo gefocust op het medische en technische aspect van een fertiliteitstraject, dat we vergeten hoe krachtig onze mindset en energie zijn.
Voel jij dit ook? Dan praat ik graag met jou. Plan nu een gratis 30 minuten gesprek!
Ja, ik wil graag een gratis matchgesprek.
Vraag je je in dit verband ook af welke fertiliteitskliniek het best bij jou past? Luister dan naar deze podcastaflevering.
